Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Tulane przynoszą przełomowe odkrycie dotyczące cywilizacji Majów. Dzięki wykorzystaniu technologii lidaru, zespół badaczy z Middle American Research Institute odkrył w meksykańskim stanie Campeche rozległe osady prekolumbijskie, obejmujące ponad 6500 budowli, w tym monumentalne konstrukcje, które wskazują na istnienie miasta o wysokim poziomie zaawansowania urbanistycznego.
Lidar, czyli technologia zdalnego wykrywania i pomiaru odległości za pomocą światła laserowego, pozwolił naukowcom na precyzyjne skanowanie terenu bez potrzeby fizycznej obecności w dżungli. Wykorzystanie tej metody nie tylko otworzyło nowe możliwości dla archeologii, ale także znacznie przyspieszyło proces odkrywania ukrytych struktur, których istnienie było dotąd nieznane nawet społeczności naukowej.
Projekt badawczy rozpoczął się w 2013 roku, kiedy to po raz pierwszy zastosowano lidar do zmapowania obszaru liczącego 130 km⊃2; w regionie Campeche. Początkowe skany przyniosły dane, które po latach dokładnej analizy ujawniły istnienie starożytnego miasta z piramidami, zamkniętymi placami i boiskami do gry w piłkę, typowymi dla kultury Majów. Przeprowadzone badania wskazują, że część z tych budowli mogła powstać już przed 150 rokiem naszej ery, a samo miasto osiągnęło szczyt rozwoju w okresie klasycznym Majów (250–900 n.e.).
To odkrycie rzuca nowe światło na strukturę społeczną i organizacyjną starożytnych Majów. Przełomowe znaczenie ma również fakt, że odkryte miasto znajduje się w regionie dotąd pomijanym przez tradycyjne badania archeologiczne, co otwiera pole do dalszych eksploracji na terenach uznawanych za mało istotne w kontekście archeologicznym.
Miasto, które nazwano roboczo Walerianą, obejmuje liczne monumentalne budowle, w tym kilka piramid, zbiornik wody słodkiej oraz wiele placów i boisk do gry w piłkę. Archeolodzy twierdzą, że jeden z dwóch okręgów miasta ma charakterystyczne cechy klasycznej stolicy politycznej Majów, co sugeruje, że Waleriana mogła być ważnym ośrodkiem administracyjnym i religijnym.
Według badaczy, struktura architektoniczna miasta wskazuje na złożony system społeczny, w którym piramidy pełniły prawdopodobnie funkcję świątyń, a zamknięte place mogły służyć do organizowania ceremonii publicznych i spotkań społecznych. Boisko do gry w piłkę sugeruje również, że kultura Majów w Walerianie była głęboko zakorzeniona w tradycyjnych praktykach sportowych, które miały znaczenie nie tylko rekreacyjne, ale także rytualne.
Wyniki badań w Campeche zmieniają dotychczasowe postrzeganie nizin Majów jako regionu wyłącznie rolniczego, na rzecz bardziej złożonego modelu społeczeństwa o rozbudowanej sieci osad. Dotąd badania archeologiczne skupiały się głównie na znanych miejscach, takich jak Tikal, co prowadziło do wniosku, że duże osady były jedynymi ważnymi ośrodkami cywilizacji Majów. Odkrycia w Campeche ukazują jednak nowy obraz – sieć miast o różnej wielkości i funkcji, które współistniały na rozległym obszarze tropikalnym.
Waleriana, jako miasto z piramidami i kompleksem placów, mogła odgrywać rolę nie tylko polityczną, ale także ekonomiczną i handlową, łącząc małe społeczności wiejskie z większymi ośrodkami. Przemiany środowiska, jakie można zaobserwować w strukturach miejskich Waleriany, świadczą o zaawansowanych technikach adaptacyjnych, jakie Majowie wdrażali w celu rozwoju swoich miast.
Lidar, będący jedną z najbardziej innowacyjnych technologii w archeologii, umożliwia odkrywanie budowli ukrytych pod gęstą roślinnością, co było nieosiągalne przy tradycyjnych metodach wykopaliskowych. Technologia ta polega na emisji promieni laserowych, które odbijają się od powierzchni ziemi, tworząc dokładne mapy topograficzne. Dzięki lidarowi, archeolodzy mogą uzyskać trójwymiarowy obraz terenu, identyfikując ukryte struktury, które byłyby niedostępne dla gołego oka.
Badania prowadzone w Campeche pokazują również, jak technologia lidarowa zmienia podejście do analizy osadnictwa prekolumbijskiego. Odkrycie Waleriany wywołało ożywioną dyskusję na temat rzeczywistej gęstości zaludnienia w regionie Majów oraz ich rozbudowanej sieci społeczno-gospodarczej. Canuto, jeden z głównych badaczy projektu, podkreśla, że „Majowie zbudowali różnorodną mozaikę miast i społeczności, która pokazuje ich zdolność do adaptacji w trudnym tropikalnym środowisku”.
Odkrycie ukrytego miasta Majów w Campeche to dopiero początek. Zespół badawczy planuje dalsze prace terenowe, aby zgłębić życie codzienne mieszkańców Waleriany i sąsiednich osad. Dzięki wizytom na miejscu archeolodzy mają nadzieję odkryć artefakty, które dostarczą nowych informacji na temat relacji społecznych, systemów wierzeń oraz ekonomii Majów w tej części Meksyku.
Ponadto, planowane są badania na szerszą skalę, które mają na celu zrozumienie rozprzestrzenienia się i dynamiki osadnictwa Majów. Dalsze wykorzystanie lidaru w tych badaniach może przyczynić się do odkrycia kolejnych nieznanych dotąd miast oraz udokumentowania zmian w krajobrazie, jakie wprowadziła cywilizacja Majów w okresie swego rozkwitu.
źródło:
Uniwersytet Tulane
doi:10.15184/aqy.2024.148
Copyright © Copyright 2024 Poszukiwania.pl